Na 10 marca przypada (mniej rozpowszechniony, niż Dzień Kobiet) Dzień Mężczyzny. To świetna okazja, żeby zwrócić uwagę na zdrowie psychiczne Panów.
W naszym dzisiejszym wpisie opisujemy 5 objawów, jakich niekiedy doświadczają mężczyźni, a które często są traktowane jako objaw choroby somatycznej lub przejaw „typowego, męskiego zachowania”. W rzeczywistości mogą być one objawami depresji lub innych trudności psychicznych. Depresja u mężczyzn (i inne trudności) mogą się bowiem przejawiać w inny, niż stereotypowy, typowo „kobiecy” sposób – czyli inaczej, niż na przykład poprzez płaczliwość, smutek czy niechęć do działania. To sprawia, że trudności psychiczne mężczyzn często są niezauważane lub lekceważone, a to prowadzi do tragicznych skutków. Choć kobiety statystycznie częściej leczą się z powodu depresji czy zaburzeń lękowych i częściej podejmują próby samobójcze, to mężczyźni co najmniej siedmiokrotnie częściej giną wskutek samobójstwa.
Do lekarza (najlepiej specjalisty psychiatry, a jeżeli nie ma takiej możliwości – do lekarza pierwszego kontaktu) należy się zgłosić zawsze, gdy złe samopoczucie psychiczne utrzymuje się powyżej 2 tygodni. Objawami, które powinny zaniepokoić, są nie tylko przewlekły smutek czy brak sił, lecz także:
Trudności z regulacją emocji, agresja
Depresja u mężczyzn bardzo często objawia się właśnie w taki sposób. Zdarza się, że na początku wcale nie towarzyszy jej typowy dla zaburzeń depresyjnych smutek czy uczucie pustki. Zaburzenia depresyjne mogą zacząć dawać o sobie znać właśnie poprzez drażliwość i ciągłe przeżywanie złości – na siebie lub na innych. Zaalarmować powinno także to, że przeżywasz (Ty lub bliska Ci osoba) trudne sytuacje w pracy i w domu znacznie dłużej i intensywniej, niż wcześniej.
Impulsywność
To objaw, który wiąże się z wyżej opisaną złością i agresją. Impulsywność może przejawiać się poprzez wybuchy wściekłości, częste podnoszenie głosu i wszczynanie przysłowiowych awantur nawet w błahych sytuacjach. O problemach ze zdrowiem psychicznym może jednak np. świadczyć również to, że osoba, która wcześniej była oszczędna i szczegółowo planowała swój budżet, teraz spontanicznie decyduje się bardzo duże zakupy i wydatki. Każdy z nas znajduje się gdzieś na spektrum impulsywności i spontaniczności, i u niektórych mało przemyślane decyzje i zachowania są po prostu częścią temperamentu. Nagła zmiana stylu postępowania powinna jednak skłonić do refleksji. Jeżeli utrzymuje się przez dłuższy czas, jest niekorzystna i objawia się w kolejnych sferach życia, warto skonsultować się ze specjalistą.
Objawy somatyczne
Depresja u mężczyzn bardzo często daje także objawy somatyczne, czyli płynące z ciała. Do skonsultowania się z psychologiem lub psychiatrą skłonić powinny takie objawy, jak bóle głowy, mięśni czy kręgosłupa, zmniejszony/zwiększony apetyt, senność, trudności z zaśnięciem lub wybudzanie się nad ranem. Jeżeli utrzymują się przez kilka tygodni i nie znajdują wyjaśnienia w chorobach przewlekłych i wynikach badań, mogą być przejawem tłumionego cierpienia psychicznego, które poszukuje ujścia w ciele.
Nadużywanie alkoholu, kofeiny, tytoniu
Mężczyźni są bardziej predysponowani do uzależnienia się od alkoholu i tytoniu. Nadużywanie szkodliwych substancji może być problemem samo w sobie lub sposobem na rozładowanie trudnych emocji, które wiążą się np. z lękiem lub z depresją. U panów częściej występuje również bardzo ciężka i niebezpieczna postać depresji w przebiegu uzależnienia od alkoholu.
„Problem z alkoholem” może przejawiać się nie tylko poprzez skrajnie szkodliwe zachowania i np. ciągi picia. Warto skonsultować się ze specjalistą także wtedy, gdy picie napojów wysokoprocentowych staje się naszym rytuałem i zaczynamy spożywać alkohol np. codziennie wieczorem – choćby w małych dawkach. Zaalarmować powinno także znacznie zwiększenie liczby dziennie wypalanych papierosów i filiżanek wypijanej kawy.
Trudny do sprecyzowania „ból psychiczny”
Wśród objawów depresji atypowej wyróżnia się również doświadczanie uczucia dyskomfortu, bólu psychicznego, pogorszenia się samopoczucia psychicznego. Nie zawsze musi być to uczucie smutku lub przygnębienia jako takiego. Często to także niesprecyzowane uczucie niepewności, tęsknoty, „że coś jest nie tak”. Ból psychiczny jest objawem jak najbardziej realnym – udowodniono, że za jego występowanie odpowiadają te same obszary w mózgu, co za ból fizyczny. To sygnał wysyłany przez umysł, że dzieje się coś niedobrego i potrzebujemy pomocy.
Drodzy Panowie, z okazji Waszego święta życzymy Wam, abyście mieli odwagę być wrażliwi, troszczyć się o swoje zdrowie, okazywać emocje i mówić o nich wbrew krzywdzącym stereotypom. Sięgnięcie po pomoc jest bardzo męskie!
