Wiele osób obawia się podjęcia psychoterapii. Może objawiać się to na wiele sposobów. Niektórzy twierdzą, że jej zupełnie nie potrzebują, inni, że to tylko gorszy okres albo, że wcale nie jest tak źle. Mamy też jednak osoby, które czują, że terapii potrzebują i wiedzą, że to zbadany, najlepszy sposób mierzenia się z problemami psychicznymi, czy zwyczajnie do zmiany siebie. Mimo tego na terapię trudno się im zdecydować. Dzieje się tak z pewnością w wyniku pojawiających się wątpliwości, na które składają się oczekiwania względem terapii, obawa przed odczuwaniem trudnych emocji, opór przed zmianą, obawy przed tym na czym polega i jak wygląda terapia, a również to, jak oceni to moje otoczenie. Na kilka z tych wątpliwości postaram się odpowiedzieć.
-
Strach przed emocjami, które pojawią się w trakcie terapii (“jak ja to wszystko rozgrzebie to będzie jeszcze gorzej”)
Terapia to często mierzenie się ze swoimi słabościami, trudnymi emocjami. Ale wszystko to ma przecież nam służyć. Różne trudne emocje nie znikną, jeśli nie będziemy o nich rozmawiać, zajmować się nimi. W taki, czy inny sposób i tak z nas wychodzą, utrudniając codziennie funkcjonowanie. Podczas terapii możemy nauczyć się je rozumieć i akceptować w bezpiecznym środowisku (czyli z pomocą terapeuty). Warto też podkreślić, że życie w pełni obejmuje odczuwanie wszystkich emocji, również tych trudnych. Terapia nie ma służyć tylko pozbyciu się ich – bardziej na ich zrozumieniu. Na przykład po to, żeby przestały nas przerażać i silnie dotykać.
-
Obawa przed otwieraniem się (“Będę musiał od razu wszystko opowiedzieć”)
Na terapii można zajmować się tematami, które są dla nas ważne i obecnie możliwe do udźwignięcia. Dobry terapeuta nie będzie wymagał od nikogo więcej, niż może ta osoba znieść. Na psychoterapii oczywiście rozmawia się o trudnych doświadczeniach, o rzeczach, o których wolałoby się nie myśleć – może to budzić nasz opór, to naturalne. Jednak z czasem zobaczymy, że stopniowe układanie naszych doświadczeń w całość pozwoli dojrzeć nam pełny obraz siebie. A to ułatwi nam lepsze funkcjonowanie. Bez otworzenia się, porozmawiania o swoim życiu osiągniecie zmiany jest niezwykle trudne. Warto też dodać, że z terapeutą można dzielić się rzeczami, które się nam udały. Łączyć się w radości, w dumie. Zauważać pozytywne aspekty życia, które z różnych powodów mogły nam umykać (np. z jakiegoś powodu nie chcieliśmy ich dostrzegać). Otwieranie się przed obcą osobą może być oczywiście trudne, ale jest konieczne to ulżenia swoim cierpieniom.
Obawy wynikają też często ze wstydu. Pamiętajmy, że terapeuta nie ocenia, nie krytykuje, a szczerość w terapii przynosi najlepsze efekty. Być może pewnym sposobem na pokonanie wstydu jest opowiedzenie o nim na pierwszej sesji.
-
Koszt psychoterapii (“Nie stać mnie”)
To często argument i ciężko z nim polemizować. Jeśli komuś ledwo starcza od wypłaty do wypłaty to trudno, żeby mógł pozwolić sobie na terapię. W pozostałych sytuacjach, warto zastanowić się nad priorytetami. Chodzi przecież o najważniejszą rzecz – o nasze życie. Być może to kwestia przesunięcia naszych wydatków. Często spotykany argument to “chcę podróżować i na to przeznaczam odkładane pieniądze”. Jest to zrozumiałe, podróżowanie może dać solidny zastrzyk energii. Nie wyleczy nas jednak z męczących, powracających trudności. Warto też pamiętać, że nie mamy z czegoś rezygnować na zawsze, tylko czasowo, na okres psychoterapii.
Jeśli chodzi zaś o samą cenę terapii, jest ona (dość) kosztowna. Z czego to wynika? Koszty kształcenia na terapeutę są spore, to 4-letni kurs. Do tego dochodzi doszkalanie się, superwizje – czyli konsultacje z innym specjalistą, aby móc w odpowiedni sposób pomagać swoim pacjentom i lepiej radzić sobie z obciążeniem wynikającym z pracy terapeutycznej. Do tego dochodzi jeszcze jeden ważny czynnik – dobry psychoterapeuta nie będzie przyjmował klientów w wymiarze całego etatu (40 godzin). Jest to zbyt obciążająca i wymagająca praca. Jeśli chcemy, aby specjalista mógł zająć się nami odpowiednio (choćby pamiętać dobrze szczegóły naszych historii), musi zapewnić sobie komfort pracy z ograniczoną liczbą klientów.
-
Terapia jest dla osób w głębokim kryzysie
Można spotkać się z określeniami: nie jest ze mną aż tak źle, w sumie by mi się przydało, ale to może poczekać, przejdzie mi, to trudny okres, miałem dużo stresu w pracy. Mogę jeszcze dużo znieść, inni mają gorzej. Takie wyjaśnienia pojawiają się dość często. Po pierwsze – nie warto na siłę znosić cierpienia, “sprawdzać” ile jesteśmy w stanie wytrzymać. Po drugie – terapia jest dla każdego, kto czuje, że tego potrzebuje. Można ją traktować jako pomoc w wyjściu z kryzysu, ale także jako formę rozwoju samego siebie. Zawsze warto spróbować, z terapii w każdej chwili można przecież zrezygnować.
Psychoterapia może też pełnić rolę ochronną. Pójście na terapię “zawczasu” może pomóc w zapobiegnięciu wystąpienia kryzysu w przyszłości. Dodatkowo, warto wspomnieć, że w momencie kryzysu zdecydowanie trudniej pracuje się nad zmianą. W momencie zgłoszenia się do specjalisty, gdy jest z nami źle, skupiamy się nad stabilizacją, powrotem do poziomu wcześniejszego funkcjonowania. Trudniej pracować wtedy nad zmianą, rozwojem.
-
Stygmatyzacja (“co ludzie powiedzą”)
Negatywne nastawienie do osób korzystających z pomocy psychologicznej świadczy źle o tych osobach, nie o nas. Pójście na terapię dowodzi braniu odpowiedzialności za swoje życie – za swoje zachowanie, relacje, emocje. Jest możliwością nauczenia się budowania głębokich relacji z innymi ludźmi, dzięki lepszemu zrozumieniu samego siebie, swoich potrzeb. Poza tym, można zauważyć pozytywną zmianę w nastawieniu do psychoterapii, więc w wielu przypadkach nasza obawa może być nieuzasadniona.
-
Obawa przed zmianą
Można spotkać się z obawą, że budując “nowego siebie”, stracę coś z tego, jaki jestem obecnie. Obawy te nie są słuszne. Psychoterapia to nie pranie mózgu, czy tworzenie nowego człowieka. Oczywiście, na początku zmiana może okazać się trudna. Praca nad schematami myślenia, czy uświadomienie sobie pewnych kwestii wymaga czasu. W toku terapii do tych zmian zaczniemy się przyzwyczajać i nauczymy się z nich czerpać. To kwestia wytrwałości.
